ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်၏ သွင်းကုန်ကန့်သတ်ချက်ကြောင့် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ကျဆင်း

ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံ၏ သွင်းကုန်ကန့်သတ်ချက်များကြောင့် နှစ်နိုင်ငံ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးမှာ ဆက်တိုက် ကျဆင်းလာကြောင်း ဒေသတွင်းကုန်သည်များက ဆိုသည်။

စစ်ကောင်စီ၏ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေးဝန်ကြီးဌာန စာရင်းများအရလည်း မြန်မာ-ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ် နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးသည် ပြီးခဲ့သည့် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဧပြီ ၁ ရက်မှ ဇွန်လ ၂၁ ရက်အထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၁၀ ဒသမ ၆၇၄ သန်း ကုန်သွယ်မှု ပြုလုပ်ထားသော်လည်း ယခု ၂၀၂၃ ခုနှစ် ဧပြီ ၁ ရက်မှ ဇွန် ၂၁ ရက်အထိ အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၄ ဒသမ ၂၄၁ သန်း ပမာဏသာ ကုန်သွယ်မှုရှိကြောင်း၊ ကာလတူနှိုင်းယှဉ်ချက်များအရ ဆိုလျှင် အမေရိကန် ဒေါ်လာ ၆ ဒသမ ၄၃၃ သန်း လျော့ကျခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် နယ်စပ်ကုန်သည်ကြီး တဦးက “ရေထွက်ပစ္စည်းတွေကို ဝယ်ယူမှုက မရှိသလောက်ပဲ။ စိုက်ပျိုးရေး ထွက်ကုန် အနည်းအကျည်းလောက်ပဲ တင်ပို့နိုင်တော့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကတော့ တော်တော်များများ ကျဆင်း သွားတဲ့ သဘောရှိပါတယ်။ အဓိကတော့ ဘင်္ဂလားဒေရှ့် ကနေပြီးတော့ ကျနော်တို့ ပို့လိုက်တဲ့ ပစ္စည်းအတွက် ငွေချေ တဲ့စနစ်ပေါ့ ဒါက ဘဏ်ငွေလွှဲ စာရွက်/စာတမ်းနဲ့ ပြန်ချေပါတယ်။ ဒီဘဏ်ငွေလွှဲစာရွက်ကို သူတို့ ဘက်က ကန့်သတ် ထားတာ။ ဒါပြည်ပက တင်သွင်းတာကို ကန့်သတ်လိုက်တယ်ဆိုတဲ့ သဘောတွေ့ရပါတယ်။ ရေထွက်ပစ္စည်းတခုထဲ မဟုတ်ပါဘူး” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ယခုအချိန်တွင် စစ်တွေနှင့် မောင်တောနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှ တင်ပို့နေသည့် ကုန်ပစ္စည်းများအတွက် ငွေပေးချေမှုကို ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်အစိုးက တင်းကျပ်နေသည့် အခြေအနေဖြစ်ကြောင်း ကျန်ကုန်သည်များကလည်း ဆိုသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် မောင်တော၊ စစ်တွေနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးစခန်းများမှ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံသို့ ရေချိုငါး ၆၀ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ တင်ပို့မှုရှိပြီး၊ ကျန် ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ကုန်ခြောက်နှင့် စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်များ တင်ပို့ကြောင်း သိရသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်း ဥက္ကဋ္ဌ ဦးတင်အောင်ဦးက “ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နဲ့ နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေးကတော့ ၂ လပိုင်းလောက်ကနေ စပြီးတော့ တဖြည်းဖြည်း ကျဆင်းလာတာက မိုခါမုန်တိုင်း တိုက်ပြီးတဲ့အချိန်မှာ တော်တော်လေး လုံးဝနီးပါး ရပ်တန့်သွားတယ်။ အခုတော့ ပြန်ပြီး နည်းနည်းဖြစ်ပေမယ့် အရင် လောက်တော့ ပြန်မဖြစ်သေးဘူး။ ရေချိုငါးကိုတော့ ပမာဏ အများကြီး လက်မခံဘူး။ ပမာဏအားဖြင့် တော်တော် နည်းတယ်။ ကုန်ခြောက်နဲ့ စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်လောက်ပဲ လည်ပတ်လာနိုင်သေးတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။

ရခိုင်ပြည်နယ်မှ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်သို့ တင်ပို့ ရေချိုငါးများကို ဧရာဝတီတိုင်း၊ ပဲခူးတိုင်း၊ ရန်ကုန်တိုင်းတို့မှ ဖြစ်ပြီး နယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ရှိကြောင်း၊ ကျန်ပို့ကုန်မှာ စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်နှင့် စားသောက်ကုန်တချို့သာ ဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။

လက်ရှိတွင် ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံက လိုချင်သည့် ကုန်ပစ္စည်းကိုသာ ဝယ်ယူခြင်းဖြစ်ပြီး ရခိုင်ဘက်မှ အဓိက တင်ပို့နေသည့် ရေချိုငါးတင်ပို့မှုကို ရပ်တန့်ထားသောကြောင့် ရေချိုငါးမွေးမြူရေးလုပ်ကိုင်သည့် လုပ်ငန်းရှင်များ၊ လှေပိုင်ရှင်များ၊ ရေလုပ်သားများ အခက်အခဲများ ရှိနေသည်။

အဆိုပါ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်နိုင်ငံဘက်မှ သွင်းကုန် စိစစ်နေခြင်းနှင့် ပတ်သက်၍ ရခိုင်ပြည်နယ်ကုန်သည်များနှင့် စက်မှုလက်မှု လုပ်ငန်းရှင်များအသင်းဘက်က နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ကုန်သွယ်ရေး ပုံမှန် ပြန်လည်ပတ်နိုင်ရန်အတွက် တဖက် နိုင်ငံဘက်သို့လည်း တောင်းဆိုခြင်းများ ရှိသလို စစ်ကောင်စီ၏ စီးပွားရေးနှင့် ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသို့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးပေးရန် ယခုလဆန်းပိုင်းအတွင်း တင်ပြခြင်းများ ရှိသော်လည်း လက်ရှိအချိန်ထိ တစုံတရာ တုံ့ပြန်ပြောဆိုခြင်းများ မရှိသေးကြောင်း သိရသည်။