အာဏာသိမ်းမှုကို လက်မခံကြောင်း ပထမဆုံး လမ်းပေါ်ထွက် ဆန္ဒပြခဲ့သည့် ကျောင်းသား ၄ ဦးကို မန္တလေး ဗဟိုအကျဉ်းထောင်(အိုးဘိုထောင်) အထူးတရားရုံးက ထောင် ၁ နှစ် ၉ လ ကျခံစေရန် ယမန်နေ့က အမိန့်ချသည်။
အမိန့် ချမှတ်ခံရသူများမှာ ကိုစောဥက္ကာဦး (နိုင်ငံခြားဘာသာ တက္ကသိုလ်- မန္တလေး)၊ ကိုမင်းညီညီကွန်း (ရတနာပုံ တက္ကသိုလ်)၊ ကိုရဲဝင်းထွန်း၊ ကိုပြည်စုံအောင် တို့ ဖြစ်ပြီး ငြိမ်းချမ်းစွာ စုဝေးခွင့်နှင့် စီတန်းလှည့်လည်ခွင့်ဆိုင်ရာ ဥပဒေ ပုဒ်မ ၁၉၊ သဘာဝဘေး အန္တရာယ်ဆိုင်ရာ စီမံခန့်ခွဲမှု ဥပဒေပုဒ်မ၂၅ တို့ဖြင့် အမိန့်ချမှတ်ခဲ့ခြင်းဟု သိရသည်။
“ကျနော်တို့ ဆန္ဒ ထုတ်ဖော်ခဲ့တဲ့အချိန်မှာ အားလုံးက သဘာ၀ဘေး ဥပဒေကို ချိုးဖောက်တာမျိုး မရှိဘူး။ လူဦးရေအရ ပဲ ကြည့်ကြည့်၊ စည်းကမ်း သတ်မှတ်ချက်တွေမှာ ပါတာတွေကို ချိုးဖောက်ခဲ့တာမျိုးလည်း မရှိဘူး၊ ပြောချင်တာက ဒါသည် လုံး၀ တရားမျှတမှု မရှိဘူး။ သူတို့ပြောတဲ့ ဥပဒေနဲ့အညီ စီရင်ချက်ချတယ်လို့ သတ်မှတ်လို့ မရပါဘူး။ အခု ချလိုက်တဲ့ ထောင် ၁ နှစ်နဲ့ ၉ လဆိုသည်မှာ သူတို့ပြောတဲ့ ဥပဒေနဲ့ မညီဘူးလို့ ပြောချင်ပါတယ်” ဟု ဒေါက်တာ တေဇာဆန်းက ပြောသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁ ရက်တွင် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက် ဖေဖော်ဝါရီလ ၄ ရက်၌ မန္တလေးမြို့၊ ချမ်းအေး သာစံမြို့နယ်၊ ၇၃ လမ်းနှင့် ၇၄လမ်းကြား၊ လမ်း ၃၀ ပေါ်ရှိ ဆေးတက္ကသိုလ်(မန္တလေး) ရှေ့၌ ဒေါက်တာ တေဇာဆန်း ဦး ဆောင်ပြီး “အာဏာသိမ်း စစ်အစိုးရအလိုမရှိကြောင်း” ၊ “ဖမ်းဆီးထားသည့် နိုင်ငံ့ ခေါင်းဆောင်များ ပြန်လွှတ်ပေးရေး” ကြွေးကြော်သံများဖြင့် ဆန္ဒ ထုတ်ဖော်ခဲ့ကြသည်။
ထိုသို့ ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပြီး ၁၅ မိနစ်ခန့်အကြာတွင် အရပ်ဝတ်များဖြင့် ရဲများ ရောက်လာကာ ဆန္ဒထုတ်ဖော်သူများ အနက်မှာ ယခု အမိန့်ချမှတ်ခံရသည့် ကျောင်းသား ၄ ဦးအား ဖမ်းဆီးလိုက်ခြင်း ဖြစ်သည်။
“စစ်ကောင်စီကို အစိုးရအဖြစ် အသိအမှတ်မပြုဘူး။ စစ်ကောင်စီအောက်မှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေတဲ့ တရားရေး ဌာနကိုလည်း လုံး၀ လုံး၀ အသိအမှတ်မပြုဘူးဆိုတာ ပြောလိုပါတယ်။ ပထမဦး ဆုံး ဆန္ဒထုတ်ဖော်ပြသခဲ့တဲ့ ရဲဘော် တွေကို အာဏာသိမ်းပြီး တနှစ်ကျော်မှ အမိန့်တွေ ချတာကို လုံး၀ လက်မခံဘူး။ ဒါသည် မတရားမှု ဖြစ်တယ်။ သူတို့ ချလိုက်တယ်ဆိုတဲ့ အမိန့်တွေကို ကြည့်မယ်ဆိုရင် တရားစွဲတာကအစ လုံး၀ မဖြစ်သင့်တဲ့ အမှုတွေပါ။ ကျနော်တို့ လွတ်လပ်စွာ ကိုယ့်ရဲ့ သဘောထားကို ထုတ်ဖော်တယ်ဆိုတာ မူလရပိုင်ခွင့် မွေးရာပါ အခွင့်အရေး ဖြစ်တယ်” ဟု ဒေါက်တာ တေဇာဆန်းက ဆက်လက် ပြောသည်။
အဆိုပါ ကျောင်းသား ၄ ဦးကို ထောင်ဒဏ် ၁ နှစ် ၉ လစီ ကျခံစေရန် အမိန့်ချမှတ်ရာတွင် တနှစ်ကျော်ကာလ ချုပ်ရက်များကိုလည်း ခံစားခွင့်ပြုသည်ဟု ရတနာပုံ တက္ကသိုလ် ကျောင်းသားများသမဂ္ဂကလည်း သတင်း ထုတ်ပြန် ထားသည်။
“လူထုက အသံတိတ် မသွားသလို အလံလည်း လိပ်မသွားဘူး။ ဒါက ဘာကိုပြနေသလဲဆိုရင် အာဏာသိမ်းတဲ့ လုပ် ရပ်သည် လုံး၀ မအောင်မြင်တဲ့ လုပ်ရပ်ဖြစ်သွားပြီ။ လက်နက်ရှိရုံနဲ့ လူထုကို အုပ်ချုပ်ခွင့် ရနိုင်မှာ မဟုတ်တော့ဘူး ဆိုတာ ဖြတ်သန်းခဲ့တဲ့ အချိန် တနှစ်ကျော်က သက်သေပြခဲ့ပါပြီ။ အခုပွဲက အလွယ်တကူနဲ့ အောင်မယ့်ပွဲ မဟုတ် ပါဘူး၊ အောင်ပွဲနဲ့ ထိုက်တန်တဲ့ အရင်းအနှီး၊ ပါဝင်ပေးဆပ်မှုတွေ ရှိပါတယ်” ဟု ဒေါက်တာ တေဇာဆန်းက ဆက် လက် ပြောသည်။
စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းပြီးနောက်၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၄ ရက်တွင် မန္တလေးမြို့မှ ဒေါက်တာ တေဇာဆန်း ဦး ဆောင်ပြီး အကြမ်းမဖက်သောနည်းဖြင့် ငြိမ်းချမ်းစွာ ဆန္ဒပြလှုပ်ရှားမှု မြန်မာ့ နွေဦးတော်လှန်ရေးအဖြစ် ပထမဦးဆုံး ဆန္ဒပြမှု စတင်ခဲ့ပြီးနောက် နိုင်ငံတဝန်းလုံး၌ ဆန္ဒပြသပိတ်စစ်ကြောင်းများစွာလည်း ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။
နွေဦးတော်လှန်ရေးသည် ၁ နှစ်ကျော်ကြာသည့်တိုင် မန္တလေးမြို့မှ သပိတ်စစ်ကြောင်းများဖြစ်သည့် သံဃသမဂ္ဂ သပိတ်စစ်ကြောင်း၊ အမျိုးသမီး သပိတ်စစ်ကြောင်း၊ အောင်မြေသာစံ ပညာရေးကျောင်းပေါင်းစုံ သပိတ်စစ်ကြောင်း၊ Generation Z သပိတ်စစ်ကြောင်း၊ LGBT Union (Mandalay) သပိတ်စစ်ကြောင်း၊ အဖမ်းဆီးခံပြည်သူများ ကိုယ် စားပြု သပိတ်စစ်ကြောင်း၊ ရတနာပုံ ကျောင်းသားများ သမဂ္ဂသပိတ်စစ်ကြောင်း၊ အင်ဂျင်နီယာ သပိတ်စစ်ကြောင်း၊ ပြည်ကြီးတံခွန် ညသပိတ်၊ ဒေါင်းစစ်သည် သပိတ်စစ်ကြောင်း စသည့် သပိတ်စစ်ကြောင်းများသည် ယနေ့အချိန်ထိ ပြောက်ကျား ဆန္ဒပြမှုများ ပြုလုပ်နေဆဲပင် ဖြစ်သည်။
ထိုသို့ ဆန္ဒပြ သပိတ်စစ်ကြောင်းများ အရှိန်အဟုန်ဖြင့် အားကောင်းလာမှုကြောင့် အာဏာသိမ်း စစ်ကောင်စီသည် ၂၀၂၁ ခုနှစ် မတ်လမှ စတင်ကာ စတင်ကာ ဆန္ဒပြသပိတ်စစ်ကြောင်းများကို အင်အားသုံး အကြမ်းဖက် ဖြိုခွင်း ဖမ်းဆီး သတ်ဖြတ်ခြင်းများ အကြိမ်ကြိမ် လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။
ယခုအခါ စစ်ကောင်စီသည် မန္တလေးမြို့မှ မြေပြင်သပိတ် လူငယ်များနှင့် ပြောက်ကျားတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို ပိုက်စိပ်တိုက် ဖမ်းဆီးခြင်းများ လုပ်ဆောင်နေပြီး ဖမ်းဆီးခံရသူများ၏ နောက်ဆက်တွဲ သတင်း အချက်အလက်များကို ထုတ်ပြန်ခြင်း မရှိဘဲ သတင်း အမှောင်ချခြင်းများ ပြုလုပ်နေသည်ဟု မန္တလေးသပိတ် အင်အားစုများက ဆိုသည်။
You may also like these stories:
မကွေးတိုင်းဝန်ကြီးချုပ် ဒေါက်တာအောင်မိုးညို ထောင် ၃ နှစ် ထပ်မံချမှတ်ခံရ
တရားရေးမဏ္ဍိုင် ပြိုကျပျက်စီးသွားတဲ့အခါ
ဘားအံထောင်ဆူမှု အကျဉ်းသား ၄ ဦး ဒဏ်ရာပြင်းထန်၊ ၁၇ ဦး တိုက်ပိတ်ခံရ
ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား တရားမဲ့ဖမ်းထားမှု ကုလသမဂ္ဂတွင် တိုင်ကြား
