ဆောင်းပါး

၀ ဒေသက မူးယစ်ရာဇာ ဝေရှောက်ခန်း၏ သြဇာ

သူ၏မြန်မာအမည်မှာ ဦးစိန်ဝင်းဖြစ်သော်လည်း သူသည် မြန်မာစကားမတတ်ပေ။ သူ၏ မိခင်ဘာသာစကားမှာ တရုတ်ဘာသာစကား သို့မဟုတ် ချောမွေ့ခြင်းမရှိသည့် အရပ်သုံး ယူနန် ဒေသိယစကားဖြစ်သည်။

အရှေ့တောင်အာရှတွင် အမည်ဆိုးနှင့်ကျော်ကြားသော ခေါင်းဆောင်များအနက်တဦးဖြစ်သော သူသည် လွန်ခဲ့သော ဆယ်စုနှစ်အတွင်း တရုတ်-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်တွင် ခပ်လျှိုလျှိုနေခဲ့သည်။ မကြာသေးမီကတော့ သူသည် မြန်မာအရာရှိများနှင့် တရုတ်နိုင်ငံ ကူမင်းတွင် အစည်းအဝေးတွင် တွေ့ဆုံခဲ့သည်။

ဝေရှောက်ခန်းသည် (သူ့ကို ထိုအမည်ဖြင့် လူသိများသည်) ယခုအခါ အသက် ၇၀ ကျော်အတွင်းရောက်ရှိနေပြီး ခပ်လျှိုလျှိုနေသော်လည်း မြန်မာနှင့် အရှေ့တောင်အာရှမှ အာဏာရှိသူများက သူ့ကိုမသိကြသည်မဟုတ်ပေ။ စကားပြန်မှတဆင့် စကားပြောပြီး ကြီးမားလှသော စီးပွာရေးအင်ပါယာ တခုကို ထိန်းချုပ်ထားသည့် ထိုဝရမ်းပြေး မူးယစ်ရာဇာကြီးသည် ရှမ်းပြည်မြောက်ပိုင်း ၀ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ ဒေသမှ ၀ပြည်သွေးစည်းညီညွတ်ရေးတပ်မတော် (UWSA) ဌာနချုပ်သို့ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် လာရောက်လည်ပတ်ရေး ဖိတ်ကြားကြောင်း မြန်မာငြိမ်းချမ်းရေးအရာရှိများကို ဒီဇင်ဘာလက ပြောခဲ့လေသည်။

ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အနေဖြင့် ထိုဖိတ်ကြားမှုကို လက်ခံပြီး ၀ဒေသသို့ လာရောက်လည်ပတ်ပါက ဗဟိုအစိုးရနှင့် ၀ ခေါင်းဆောင်များအကြား ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီမှု ရနိုင်ကြောင်းလည်း မြန်မာကိုယ်စားလှယ်များကို သူကတိပြုသည်။ အခြားသော ၀ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်များနှင့်အတူ အခန်းတခုအတွင်း အတူထိုင်နေသည်ကို တွေ့ရသောကြောင့် အံ့သြပြီး အစည်းအဝေးတွင် သူရှိနေသောကြောင့် အနေမတတ်သလို ဖြစ်ရကြောင်း မြန်မာငြိမ်းချမ်းရေး ညှိနှိုင်းသူများပြောဆိုပြီး တချိန်တည်းမှာပင် ထိုအခန်းတွင်းတွင် သူ၏ သြဇာသက်ရောက်မှုကို ခံစားရကြောင်းလည်းပြောသည်။ UWSA ခေါင်းဆောင်ပိုင်းတွင် နံပါတ် ၂ ခေါင်းဆောင်ဖြစ်သော ပေါက်ယူရိသည် ယဉ်ကျေးစွာဖြင့် ဝေရှောက်ခန်းအတွက် ထိုင်ခုံနေရာချပေးသည်မှာလည်း UWSA နိုင်ငံရေးဦးဆောင်အဖွဲ့ဝင်အဖြစ် သူ၏ အဆင့်အတန်းနှင့် သြဇာကို ဖေါ်ပြလိုက်သောလက္ခဏာလည်း ဖြစ်သည်။

နေပြည်တော်မှ အရာရှိများအနက် တဦးက ဝေရှောက်ခန်းသည် ၀ဒေသတွင် သော့ချက်ဖြစ်ကြောင်း နောင်တွင် မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။ ဝေရှောက်ခန်းသည် မြန်မာပြည်၏ စီးပွားရေးပြဿနာများကို နောက်ဆုံးအခြေအနေအထိ သိနေကြောင်း မြန်မာကိုယ်စားလှယ်များ သိလိုက်ကြရသည်။ သူသည် လွန်ခဲ့သောနှစ်က မြန်မာငွေကြေး အကျပ်အတည်းအကြောင်းသာမက ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှ ဖြစ်ပေါ်တိုးတက်မှုများကိုလည်း ပြောဆိုဆွေးနွေးသည်။

မြန်မာအရာရှိများ ထိုအစည်းအဝေးခန်းမှ ထွက်ခွာသောအခါ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အား ဖိတ်ကြားခြင်းကို သူက ထပ်မံပြောဆိုခဲ့ပြီး ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက် ရနိုင်ကြောင်း သူက ကတိပေးသည်။

UWSA အပေါ် ဝေရှောက်ခန်း၏ သြဇာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန်ပြောကြားရာတွင် ရှမ်းတိုင်းရင်းသား ဝါရင့် လေ့လာသူတဦးက တိတ်ဆိတ်စွာပြုံးပြီး “သူ့မှာ အဝေးထိန်း Remote Control စနစ်ရှိတယ်လေဗျာ” ဟု မှတ်ချက်ပေးသည်။

ဝ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့,မိုင်းလားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့
၂၀၁၆ ခုနှစ် ဇူလိုင်လအတွင်း နေပြည်တော်၌ ဝ ကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့၊ မိုင်းလားကိုယ်စားလှယ်အဖွဲ့တို့ တွေ့ဆုံကြစဉ်/ Myanmar News Agency

၀ တို့သည် နေပြည်တော်မှ အစိုးရ၊ တပ်မတော်တို့နှင့် နှစ်ဖက်ငြိမ်းချမ်းရေး သဘောတူညီမှုရလိုကြောင်း ခန့်မှန်းပြောဆိုမှုများ ရှိခဲ့သည်။ ထိုသို့သော စိတ်ကူးသည် မြောက်ပိုင်းနယ်စပ်တလျှောက်မှ ၀ တို့၏ မဟာမိတ်များကိုသာမက ပြိုင်ဖက်များကိုလည်း အလားတူ စိတ်ပူပန်စေသော စိတ်ကူးတခုဖြစ်သည်။

၀ နှင့် ကချင်လွတ်လပ်ရေးတပ်မတော်(KIA) တို့သည် မြောက်ပိုင်းတွင် အင်အားအကြီးဆုံး လက်နက်ကိုင်အဖွဲအစည်းများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဓိကအခန်းမှ ပါဝင်သူများဖြစ်သော်လည်း တဖက်နှင့်တဖက် သံသယဖြင့် ဆက်ဆံကြသည်။

၀ တို့သည် မြန်မာအစိုးရနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးသဘောတူညီချက်ရရှိပါက မြောက်ပိုင်းမှ တိုင်းရင်းသား မဟာမိတ်အဖွဲ့ ပြိုကွဲသွားနိုင်လေသည်။ ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံရေး ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီ (FPNCC) တွင် အဖွဲ့ဝင် ၇ ဖွဲ့ပါဝင်သည်။ UWSA, KIA ၊ အမျိုးသားဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော် (NDAA)၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ (SSPP)၊ တအန်းအမျိုးသားလွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော် (TNLA) ၊ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ် တပ်မတော် (MNDAA) နှင့် ရက္ခိုင့် တပ်မတော် (AA) တို့သည် FPNCC အဖွဲ့ကြီးတွင် ပါဝင်ကြသည်။

ဝေညီအကိုများ

ညီအကို ၃ ဦးအနက် ဝေရှောက်ခန်းသည် အထင်ရှားဆုံးဖြစ်သည်။ အကြီးဆုံးဖြစ်သော ဝေရှောက်လောင်မှာ အငြိမ်းစားယူသွားပြီဟု ယူဆရပြီး ဝေရှောက်ခန်းနှင့် ဝေရှောက်ရင်တို့သာ ဆက်လက်လှုပ်ရှားနေဆဲသည်။

မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်မှ တရားမဝင်ကုန်သွယ်မှုများအကြောင်း စာအုပ်ပေါင်းများစွာ ရေးသားခဲ့သော ဝါရင့်သတင်းစာဆရာကြီး ဘာတေး လင့်တနာ၏ အဆိုအရ ဝေညီအကိုများသည် သူလျှိုလုပ်ငန်းနှင့် ဘိန်းကုန်ကူးရာတွင်လည်း ပါဝင်ပတ်သက်ခဲ့ကြောင်း သိရသည်။

ဗမာကွန်မြူနစ်များက ကူမင်တန်များကို ၁၉၇၀ ခုနှစ်များတွင် မောင်းထုတ်လိုက်သည်အထိ ဝေ ညီအကိုများသည် ယူနန်နယ်စက် ကူမင်တန်-အမေရိကန် ဗဟိုထောက်လှမ်းရေးဌာန (CIA) စီအိုင်အေ သူလျှိုကွန်ရက်နှင့် အဆက်အသွယ်ရှိကြောင်း လင့်တနာက သူ၏စာအုပ်ဖြစ်သော “မြန်မာ့ပုန်ကုန်မှု-၁၉၄၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ဘိန်းနှင့် ပုန်ကန်မှု (Burma In Revolt: Opium and Insurgency Since 1948)” ဟူသည့် စာအုပ်တွင် မှတ်ချက်ချခဲ့သည်။

နောင်တွင် ဝေရှောက်ခန်းသည် ကွယ်လွန်သူ ဘိန်းဘုရင်ဟောင်းခွန်ဆာ၏ မောင်တိုင်းတပ်မတော် (MTA) သို့ ဝင်ရောက်ကြပြီး ခွန်ဆာ၏ ဘဏ္ဍာရေးမှူးဖြစ်လာသော်လည်း နောင်တွင် ခွန်ဆာက ဝေရှောက်ခန်းကို ခေတ္တထိန်းသိမ်းခဲ့သည်။

ခွန်ဆာက ပြန်လွှတ်ပေးပြီးနောက် ဝေရှောက်ခန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ထွက်ပြေးပြီး ထိုင်ဝမ်သို့ သွားရောက်သည်။ ခွန်ဆာနှင့် ခွဲထွက်ပြီးနောက် ဝေညီအကိုများသည် ထိုင်းတွင်နေပြီး ထိုင်း-မြန်မာနယ်စပ်တလျှောက်တွင် ဘိန်းဖြူအင်ပါယာ ထူထောင်ပြီး ကြီးပွားချမ်းသာလာကြသည်။ ခွန်ဆာလက်မှ လွတ်ပြီးနောက်ပိုင်း လက်စားခြေသည့်အနေဖြင့် ခွန်ဆာ၏လူများကို ထိုင်းနိုင်ငံမြောက်ပိုင်းတွင် သတ်ဖြတ်ရာတွင်လည်း သူပါဝင်သည်ဟု စွပ်စွဲခံရသည်။

၁၉၈၆ ခုနှစ်တွင် ဝေရှောက်ခန်းသည် ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းခံရသည်။ သူ့ကို သေဒဏ်ပေးခဲ့သော်လည်း လွတ်မြောက်အောင် ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ပြီး ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လည်သွားရောက်ခြင်း မရှိခဲ့ပေ။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် သူ့ကို ပရာဆစ် ချီဝင်နစ်တီပန်ယာ ဟု ထိုင်းမှတ်ပုံတင်အရ သိကြသော်လည်း သူ၏ ထိုင်းနိုင်ငံသားဖြစ်ခွင့်ကို ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းခဲ့သည်။ ၁၉၉၃ ခုနှစ်မှစတင်ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက သူ့ကို မူးယစ်ရာဇာအဖြစ် ဖမ်းဆီးရန် သို့မဟုတ် သတ်ဖြတ်ရန် ဦးတည်သည့် သတင်းပေးနိုင်သူကို ဆုငွေ ဒေါ်လာ ၂ သန်း (ယနေ့နှုန်းအရ ဆိုပါက ကျပ်ငွေ ၂.၇ ဘီလျံ) ပေးမည်ဟု ကမ်းလှမ်းခဲ့သည်။

၁၉၈၉ ခုနှစ်တွင် ၀ သူပုန်များနှင့် ထိုစဉ်က နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေးအဖွဲ့ (SLORC) ဟုခေါ်သော မြန်မာစစ်အစိုးရတို့ အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး သဘောတူသောအခါ ဝေသည် ပန်ဆန်းသို့ပြန်သည်။ သူသည် ထိုစဉ်က ၀ဒေသနှင့် ၎င်းတို့တပ်များကို ပြန်လည်တည်ဆောက်ရန် ငွေကြေးအကူအညီလိုနေသော ၀ ခေါင်းဆောင်များကို ဒေါ်လာ သန်းပေါင်းများစွာ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်ဟု သိရသည်။

လက်တွေ့တွင်လည်း ဝေရှောက်ခန်းသည် UWSA ကို တည်ထောင်သူများအနက် တဦးဖြစ်ပြီး အထင်ရှားဆုံး နိုင်ငံရေး ဦးဆောင်အဖွဲ့ဝင်လည်းဖြစ်သည်။ ဝါရင့်လေ့လာသုံးသပ်သူတဦးက ဝေသည် UWSA ၏ (ATM) ငွေထုတ်စက်ဖြစ်သည်ဟု တင်စားပြောဆိုမှုများ ရှိခဲ့သည်။

ဝေရှောက်ခန်းကို အလိုရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်
၂၀၀၉ ခုနှစ် အမေရိကန်က ဝေရှောက်ခန်းကို အလိုရှိကြောင်း ထုတ်ပြန်ချက်

တချိန်က ဝေရှောက်ခန်းသည် UWSA တပ်မှူးတဦးဖြစ်ပြီး ခွန်ဆာ၏ အခြေစိုက်ဒေသကို တိုက်ခိုက်ရာတွင် မြန်မာ့တပ်မတော်ကို ကူညီခဲ့ပြီး နောက်ဆုံးတွင် ၁၉၉၆ ခုနှစ်တွင် ခွန်ဆာသည် စစ်အစိုးရထံ လက်နက်ချခဲ့သည်။ MTA ဒေသကိုလည်း ဝေရှောက်ခန်းအား ထိန်းချုပ်ခွင့်ပေးခဲ့သည်။

မည်သို့ဆိုစေကာမူ စစ်အစိုးရနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲလိုက်သောကြောင့် ထိုဒေသတွင် လှုပ်ရှားနေသော ၀ နှင့် အခြား တိုင်းရင်းသားပြည်သူစစ်များသည် အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကြီးမားဆုံး မူးယစ်ဆေးဝါး လုပ်ငန်းများ လုပ်ခွင့်ရသည်။

မြန်မာစစ်ထောက်လှမ်းရေးက ၀ ခေါင်းဆောင်များအတွက် မှတ်ပုံတင်များ ထုတ်ပေးခဲ့ရုံသာမက ဘိန်းဘုရင်များ အတွက်လည်းအကာအကွယ်ပေးခဲ့သည်။ “အရှေ့မြောက်ပိုင်းမှ ဘိန်းဘုရင်များသည် အကျင့်ပျက်ခြစားသည့် ဒေသခံ မြန်မာတပ်မှူးများထံမှသာမက မြန်မာစစ်ဖက်မှ ရာထူးအမြင့်ဆုံးသူများ၏ အကာအကွယ်ကိုလည်း ရနေကြောင်းမှာ ထင်ရှားသည်”ဟု လင့်တနာ ရေးသားခဲ့သည်။

စီးပွားရေး အင်ပါယာ

အာဏာသိမ်း နဝတစစ်ကောင်စီ SLORC နှင့် ၀ ခေါင်းဆောင်များအကြား အပစ်အခတ်ရပ်စဲပြီး ၉ နှစ်အကြာ မူးယစ်ဆေးကုန်သွယ်ရာမှ ရသည့်ငွေများဖြင့် ဟုန်ပန်း စီးပွားရေးအုပ်စုကို ပန်ဆန်းတွင် ထူထောင်သည်။

ထိုကုမ္ပဏီသည် ဆောက်လုပ်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ ကျောက်မျက်၊ တွင်းထွက်ပစ္စည်းများ၊ အီလက်ထရွန်းနစ်နှင့် ဆက်သွယ်ရေး၊ အရက်ချက်လုပ်ငန်းများနှင့် ကုန်တိုက်လုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်သည်။ ဟုန်ပန်းအုပ်စုသည် ရန်ကုန်၊ မန္တလေး၊ လားရှိုး၊ တာချီလိတ်နှင့် မော်လမြိုင်မြို့များတွင် ရုံးခန်းများဖွင့်ထားခဲ့သည်။ ဟုန်ပန်းသည် UWSA ၏ စီးပွားရေးဖြစ်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် အကြီးမားဆုံးလုပ်ငန်းစုကြီး ဖြစ်လာရုံသာမက အရှေ့တောင်အာရှတွင် အကြီးမားဆုံး ငွေကြေးခဝါချသော လုပ်ငန်းလည်းဖြစ်လာသည်။

ဟုန်ပန်း၏ လုပ်ငန်းခွဲများသည် ရှမ်းပြည်နယ်၊ ကချင်ပြည်နှင့် ပြည်ပ အထူးသဖြင့် ဟောင်ကောင်တွင် ကျောက်မျက်ရတနာနှင့် သတ္တုတူးဖေါ်ရေးလုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ဟုန်ပန်း သတ္တုတူးဖေါ်ရေး ကုမ္ပဏီသည် အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနက သတ်မှတ်ထားသည့် အထူးသတ်မှတ်ထားသော မူးယစ်ဆေးမှောင်ခိုများစာရင်းတွင် ပါဝင်နေဆဲဖြစ်သည်။

၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ထိုအုပ်စုကို သော်တာဝင်း ကုမ္ပဏီအဖြစ် အမည်ပြောင်းလိုက်ပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှ စီမံကိန်းအများအပြားတွင် ပါဝင်ပတ်သက်နေဆဲဖြစ်သည်။ ထိုကုမ္ပဏီ၏ ဝင်ငွေသည် ပန်ဆန်းမှ UWSA တို့၏ လုပ်ငန်းများကို အထောက်အပံ့ပေးသည်။ ထိုကုမ္ပဏီက လက်ရှိလုပ်ကိုင်နေသော စီမံကိန်းတခုကတော့ တောင်ကြီး-မိတ္ထီလာ-တာချီလိတ် အဝေးပြေးလမ်း ဖြစ်သည်။

၀ ခေါင်းဆောင်များနှင့် လုပ်ငန်းရှင်များစီမံသော လုပ်ငန်းများတွင် ဘဏ်လုပ်ငန်းများနှင့် လေကြောင်းလိုင်းများလည်း ပါဝင်သည်။ ၁၉၉၄ ခုနှစ်က တည်ထောင်သည့် မြန်မာမေဖလားဝါးဘဏ်ကို ငွေကြေးခဝါချမှုအတွက် တည်ထောင်ခဲ့သော လုပ်ငန်းအဖြစ် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ဘဏ္ဍာရေးဌာနက သတ်မှတ်လိုက်သောကြောင့် အစိုးရ အာဏာပိုင်များက ငွေကြေးခဝါချမှု စုံစမ်းစစ်ဆေးပြီး ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် လိုင်စင်ပြန်လည်ရုတ်သိမ်းလိုက်ရသည်။ UWSA နှင့် နီးစပ်သူများသည် ရန်ကုန်လေကြောင်းလိုင်းကိုလည်း ဝယ်ယူထားသည်။ ထိုလေကြောင်းလိုင်းကို အမေရိကန်ဘဏ္ဍာရေးဌာန ပြည်ပပိုင်ဆိုင်မှု ထိန်းချုပ်ရေးရုံးက အထူးသတ်မှတ်ထားသော နိုင်ငံသားများနှင့် ပိတ်ဆို့ရမည့်သူများ စာရင်းတွင် ထည့်သွင်းထားခဲ့လေသည်။

ယခင်အာဏာရှင်များနှင့် ယခင်အစိုးရများမှ ဝန်ကြီးများအပါအဝင် အမည်ဆိုးဖြင့် ကျော်ကြားသည့် မိသားစုများသည် ကျောက်စိမ်းလုပ်ငန်းတွင် အရေးပါသော အခန်းမှ မည်သို့ပါဝင်နေသည်ကို ၂၀၁၅ ခုနှစ်က ထုတ်ပြန်သည့် Global Witness စုံစမ်းစစ်ဆေးရေး အစီရင်ခံစာက ဖေါ်ပြခဲ့သည်။

Global Witness အစီရင်ခံစာအရ “အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုက ဒဏ်ခတ်ထားသော ဘိန်းဘုရင် ဝေရှောက်ခန်းသည် ရုပ်ပြကုမ္ပဏီ အများအပြားမှတဆင့် ကျောက်စိမ်းလုပ်ငန်းတွင် အရေးပါသောအခန်းမှ ပါဝင်နေပြီး တပ်မတော်သည်လည်း လုပ်ငန်းစုကြီးနှစ်ခုနှင့် ကချင်ပြည်နယ်မှ အရာရှိများ လုပ်ဆောင်နေသည့် လုပ်ငန်းတို့မှ တဆင့် ကြီးမားသောဝေစုကို ရယူထားသည်”ဟု ဖော်ပြခဲ့သည်။

ပန်ဆန်း စစ်ရေးပြပွဲ
UWSA ဖွဲ့စည်းခြင်း နှစ် ၃၀ ပြည့် ပန်ဆန်း စစ်ရေးပြပွဲ/ မျိုးမင်းစိုး

မြန်မာနိုင်ငံမှ ကျောက်စိမ်းထုတ်လုပ်မှုသည် ၂၀၁၄ ခုနှစ် တနှစ်တည်းတွင်ပင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၃၁ ဘီလျှံဖိုးရှိကြောင်း Global Witness က သတ်မှတ်သည်။ ထိုငွေသည် တနိုင်ငံလုံးအမျိုးသားထုတ်လုပ်မှု ထက်ဝက်နီးပါးရှိပြီး နိုင်ငံ၏ ကျန်းမာရေးအသုံးစရိတ် ၄၆ ဆရှိသော်လည်း ဒေသခံပြည်သူများမှာ အကျိုးခံစားရခြင်း မရှိသလောက်ဖြစ်နေသည်ဟု အစီရင်ခံစာက ဆိုသည်။

“ဝေရှောက်ခန်းသည် အရှေ့တောင်အာရှဒေသကို အကြီးအကျယ် ထိခ်ိုက်စေသည့် မက်သာဖက်တမင်း ဖြန့်ချိရေးလုပ်ငန်း၏ ထူထောင်သူဖြစ်ပြီး အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၏ အရေးယူမှုနှင့် ဆုငွေ ဒေါ်လာ ၂ သန်း ထုတ်ခံထားရသူဖြစ်သည်” ဟု ထိုအစီရင်ခံစာက ဖေါ်ပြထားသည်။

အမေရိကန်ပြည်ထောင်စုနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့က အလိုရှိနေကြောင်းကို သိသောကြောင့် ဝေရှောက်ခန်းသည် အများအားဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် မြန်မာနယ်စပ်တို့တွင်သာ ကျက်စားနေထိုင်သည်။ သူ၏ဓါတ်ပုံကို ထုတ်ဝေခွင့်မပေးသောကြောင့် ၀ တို့ လွန်ခဲ့သောနှစ်က ကျင်းပသည့် နှစ် ၃၀ ပြည့်အခမ်းအနားအတွက် ထုတ်ဝေသော စာအုပ်တွင် သူ၏ဓါတ်ပုံ ပါဝင်ခြင်းမရှိပေ။

UWSA ဥက္ကဌ ပေါက်ယူချန်းအပါအဝင် ၀ ခေါင်းဆောင်များသည် ဝေရှောက်ခန်းနှင့် နွေးထွေးသော ဆက်ဆံရေးရှိကြသော်လည်း မြောက်ပိုင်းမှ ၀ တပ်မှူးများက သူ့ကို နှစ်ခြိုက်ခြင်းမရှိဟု ဆိုကြသည်။ ထိုကြောင့်သူသည် ၀ ဌာနချုပ်တွင် သိပ်ကြာကြာနေလေ့မရှိပေ။

သို့သော် သူ၏ သြဇာလွှမ်းမိုးမှုသည် ပန်ဆန်းကို ကျော်လွန်နေသည်။ ဝေရှောက်ခန်းသည် တရုတ်နိုင်ငံတွင်လည်း စီးပွားရေးလုပ်ငန်းများ ထူထောင်ထားပြီး ဘေ့ဂျင်းတွင်လည်း နိုင်ငံရေးအရ ဆက်သွယ်မှု တစုံတရာရှိသည်။ ဝေရှောက်ခန်းသည် တရုတ်ထိပ်တန်းအရာရှိများနှင့် အဆက်အသွယ်ရှိကြောင်း ပန်ဆန်းမှ သတင်းရင်းမြစ်များက ဧရာဝတီသို့ပြောသည်။ ထိုသို့ သူနှင့်အဆက်အသွယ်ရှိသော အဆင့်မြင့်အရာရှိများတွင် တရုတ်ကွန်မြူနစ်ပါတီ ထိပ်တန်းခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပြီး လာဘ်ပေးလာဘ်ယူမှုနှင့် အာဏာအလွဲသုံးမှုများကြောင့် ၂၀၁၅ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ပယ်ပြီး သေဒဏ်စီရင်ခြင်းခံရသူ ကျောက်ယွန်ကန်း Zhou Yongkang လည်း ပါဝင်သည်။ ကျောက်ယွန်ကန်းသည် ဝေရှောက်ခန်းနှင့် သိကျွမ်းသည့် တရုတ်နိုင်ငံမှ ရဲ၊ ပြည်သူ့စစ်နှင့် ထောက်လှမ်းရေး စသည်တို့ပါဝင်သည့် လုံခြုံရေးအကြီးအကဲအဖြစ် တာဝန်ယူခဲ့သူလည်း ဖြစ်သည်။

ခေတ်ကောင်းစဉ်က ဝေရှောက်ခန်းသည် ရင်းနှီးသည့် တရုတ်ရင်းမြစ်များထံမှ လက်နက်ခဲယမ်းများကို ဝယ်ယူနိုင်ခဲ့သည်။ ကျောက်ယွန်ကန်း ရာထူးမှ ဖယ်ရှားခံရသည့် လွန်ခဲ့သော ၅ နှစ်ကအထိ တရုတ်နိုင်ငံမှ စစ်လက်နက်ပစ္စည်း ထရပ်ကား အစီး ၂၀၀၀ ပန်ဆိုင်းဌာနချုပ်မှ ရရှိခဲ့ကြောင်း ခိုင်မာသော သတင်းရင်းမြစ်များက ဆိုသည်။

တရားမဝင်လုပ်ငန်းများနှင့် အခြားလုပ်ငန်းမှ သူ ဝင်ငွေမည်မျှရရှိထားသည်ကို တိကျစွာ ခန့်မှန်းပြောဆိုရန် မဖြစ်နိုင်သော်လည်း သူသည် အရှေ့တောင်အာရှမှ တရားဝင် ထုတ်ဖေါ်ကြေညာခြင်း မရှိသော ဘိန်းဘုရင်လုပ်ငန်းရှင် ဘီလျံနာများ စာရင်းတွင်တော့ ပါဝင်မည်ဖြစ်သည်။

(အောင်ဇော်သည် ဧရာဝတီကို တည်ထောင်သူလည်း ဖြစ်၊ အယ်ဒီတာချုပ်လည်း ဖြစ်သည်။ ဧရာဝတီ အင်္ဂလိပ်ပိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသော ၎င်း၏ Shadowy Drug Lord Wei Hsueh-kang’s Influence Still Felt in Myanmar’s Wa Region and Beyond ကို ဘာသာပြန်ဆိုသည်။)

You may also like these stories:

ရဟတ်ယာဉ်ဝယ်ပြီး UWSA ဘယ်ခြေလှမ်းကို ဆက်လှမ်းမလဲ

ထိခိုက်လွယ်သော ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်မှ မမျှော်လင့်သော အလှည့်အပြောင်း

အာရှ၏ မူးယစ်ရာဇာနောက် ခြေရာခံလိုက်ခြင်း

Loading