မြန်မာနိုင်ငံမှ ချင်းတိုင်းရင်းသူ မပိုင်ငေးဒွန် (Piang Ngaih Don) သည် သူမ၏ စင်ကာပူ အလုပ်ရှင်အိမ်ရာ ပြတင်းပေါက် သံပန်းတံခါးတွင် ချည်နှောင်ခံထားရပြီး ၁၂ ည ဖြတ်သန်းရသည်။
သူသည် လက်တဖက်ကို ကြိုးနှင့်ချည်နှောင်ထားရပြီး အိပ်ခန်းကြမ်းပြင်တွင် အိပ်ရသည်။
သူ့ကို ကြိုးချည်မထားရန် တောင်းပန်ခဲ့သော်လည်း အလုပ်ရှင် ဂိုင်ယာသီရိ မူရူဂါယန်က သူသည် ညဘက်တွင် မီးဖိုချောင်မှ အစားအသောက်များကို ယူစားသောကြောင့် ထိုသို့ ကြိုးချည်ထားသင့်သည်ဟု ပြောသည်။
ထိုစဉ် ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တဦးနှင့် အိမ်ထောင်ကျနေသော ဂိုင်ယာသီရိက အသက် ၂၄ နှစ်အရွယ် အိမ်အကူ အလုပ်သမ မပိုင်ကို ရိုက်နှက်ပြီး အစားအသောက် အပြည့်အဝ မကျွေးပေ။ ထိုမိသားစုအတွင်း အလုပ်လုပ်ခဲ့သည့် ၁၄ လအတွင်းတွင် ထိုအိမ်အကူအလုပ်သမသည် ကိုယ်အလေးချိန် ၃၃ ပေါင် ကျသွားသည်။
ရဲတပ်ဖွဲ့ဝင်တဦးနှင့် အိမ်ထောင်ကျနေသော ဂိုင်ယာသီရိက အသက် ၂၄ နှစ်အရွယ် အိမ်အကူ အလုပ်သမ မပိုင်ကို ရိုက်နှက်ပြီး အစားအသောက် အပြည့်အဝ မကျွေးပေ။
မပိုင်သည် ရေချိုးခန်းနှင့် အိမ်သာအသုံးပြုရာတွင်လည်း တံခါးဖွင့် အသုံးပြုရန် အလုပ်ရှင်က အတင်းအကျပ် လုပ်သည်။
သို့သော် သူမ၏ အင်အားချိနဲ့နေသော ခန္ဓာကိုယ်က မခံနိုင်လောက်အောင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှု များလာသည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၆ ရက်နေ့တွင် ဂိုင်ယာသီရိနှင့် သူမ၏မိခင် ပရီမာ အက်စ် နာရေနာဆာမီတို့၏ ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရပြီးနောက် မပိုင် သေဆုံးသည်။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် မပိုင်သည် ခန္ဓာကိုယ် အလေးချိန် ၅၃ ပေါင်နီးပါးသာ ရှိတော့သည်။
သူ့ဘဝ၏ နောက်ဆုံး ၃၅ ရက်အတွင်း သူခံစားရသော ဆင်းရဲဒုက္ခများကို အသက် ၄၃ နှစ်အရွယ် ဂိုင်ယာသီရိနှင့် သူ၏ခင်ပွန်းဟောင်း ကီဗင် ချယ်လ်ဗမ်တို့က ဘီရှန်းရှိ အိမ်အလုပ်သမားနှင့် ၎င်းတို့ ကလေးနှစ်ဦး လှုပ်ရှားမှုများကို စောင့်ကြည့်သည့် ထောက်လှမ်းရေးကင်မရာတွင် ရိုက်ကူးထားသည်။
၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၈ ရက်နေ့တွင် တာဝန်မှ ဆိုင်းငံ့ခံရသော အသက် ၄၄ နှစ်အရွယ် ချယ်လ်ဗမ်သည် ထိုအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများနှင့် ပတ်သက်ပြီး စွပ်စွဲချက်အများအပြား ရင်ဆိုင်ရသည်။ အသက် ၆၄ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သော ပရီမာသည် သူ့သမီး ဇနီးမောင်နှံနှင့် ထိုတိုက်ခန်းတွင် အခါအားလျော်စွာနေခဲ့ပြီး ၂၀၁၆ ခုနှစ်တွင်ပင် တရားစွဲခံရသည်။
၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် ဂိုင်ယာသီရိသည် အိမ်အလုပ်သမားကို နှိပ်စက်သည့်စွပ်စွဲချက် အများအပြားကို ဝန်ခံပြီး သူ၏ အဆိုးဆုံးအမှုသည် လူသေမှုမြောက်သည်။ ဂိုင်ယာသီရိကို ထောင်အနှစ် ၃၀ ချပြီး စင်ကာပူတွင် အိမ်အကူကို အခွင့်အရေးချိုးဖောက်သောကြောင့် ချမှတ်သည့် ထောင်ဒဏ်များတွင် အမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး သူ၏မိခင်ကို ထောင် ၁၄ နှစ်ချသည်။
ဂိုင်ယာသီရိကို ထောင်အနှစ် ၃၀ ချပြီး စင်ကာပူတွင် အိမ်အကူကို အခွင့်အရေးချိုးဖောက်သောကြောင့် ချမှတ်သည့် ထောင်ဒဏ်များတွင် အမြင့်ဆုံးဖြစ်ပြီး သူ၏မိခင်ကို ထောင် ၁၄ နှစ်ချသည်။
သို့သော် ဂိုင်ယာသီရိ၏ မိခင် ပရီမာသည် ထိုအခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု ရိုက်ကူးထားသည့် ဗီဒီယိုများကို ဖျက်ပစ်ရန် သားမက်ဖြစ်သူ ချယ်လ်ဗမ်ကို ခိုင်းသောကြောင့် နောက်ထပ် ထောင် သုံးနှစ် ထပ်မံ ချခံရသည်။
“သူတို့ရဲ့လုပ်ရပ်တွေက လူမဆန်ဘူး၊ သူတို့ လူစိတ်မရှိဘူး” ဟု Helping Hands for Migrant Workers ကို တည်ထောင်သူ ဦးတင်မောင်ဝင်းက နှိပ်စက်သည့် သားအမိနှစ်ယောက်အကြောင်း ပြောသည်။ သူသည် Straits Times ၏ “အာရှမှ အမှန်တကယ် ပြစ်မှုများ” ပေါ့ကပ်စ်အတွက် ပြောကြားနေခြင်း ဖြစ်သည်။
ထို အိမ်အကူဝန်ထမ်းကို ကာလကြာရှည်စွာ နှိပ်စက်ခဲ့ခြင်းသည် ဒေသတွင်းနှင့် နိုင်ငံတကာ လူမှုအသိုက်ဝန်းများကို တုန်လှုပ်မှုနှင့် ဒေါသဖြစ်စေပြီး သူသေဆုံးပြီးနောက်တွင် စင်ကာပူမှ အိမ်အလုပ်သမားများကို ကာကွယ်မှု တိုးမြှင့်စေသည်။
သို့သော် ထိုသို့သော ဖြစ်ရပ်များ ထပ်မံမဖြစ်ပွားရန် တားဆီးမည့် အစီအမံရှိလာသည့်ကြားမှပင် အိမ်အကူ အလုပ်သမားများအပေါ် အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများ အဆုံးသတ်ရေး ထိုထက်မက ပိုမိုလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်နေသေးကြောင်း စင်ကာပူမှ အစိုးရမဟုတ်သောအဖွဲ့အစည်းများ (NGOs) ကိုယ်စားလှယ်များက ပြောသည်။
အိမ်အပြန်
အသက် ၃ နှစ်အရွယ် သားငယ်ကို တဦးတည်း စောင့်ရှောက်ရသော မိခင်ဖြစ်သည့် မပိုင်သည် ဂိုင်ယာသီရိနှင့် မိသားစုအတွက် အလုပ်လုပ်ရန် ၂၀၁၅ ခုနှစ်၊ မေလတွင် စင်ကာပူသို့ ရောက်လာသည်။ ထိုစဉ်က သူသည် ပြည်ပနိုင်ငံတခုတွင် ပထမဆုံးအကြိမ် အလုပ်လုပ်ခြင်းဖြစ်သည်။
သူသည် သူ၏သားကို စောင့်ရှောက်ရန် ဆွေမျိုးများထံ အပ်နှံပြီး မြန်မာနိုင်ငံမှ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသည့် ချင်းပြည်နယ်မှ ဝေးကွာသော ကျေးရွာတခုမှ လာရောက်ခြင်းဖြစ်သည်။
မပိုင်သည် အိမ်သို့ ဖုန်းပြန်မဆက်သလောက်ဖြစ်ပြီး အလုပ်အကိုင်နှင့်ပတ်သက်ပြီး ညည်းညူခြင်း မရှိပေ။
သူမသေဆုံးမီ နှစ်ပတ်ခန့်အလို ဇူလိုင်လတွင် မိသားစုထံ ဖုန်းဆက်သောအခါမှသာ တစုံတခု မှားယွင်းနေကြောင်း မိသားစုက သတိထားမိသည်ဟု သူနှင့်ညီအစ်မ တော်စပ်သူ စီယန်လမ်မန် (Ciang Lam Man) က ၂၀၁၆ ခုနှစ် မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်တခုတွင် အယ်ဂျာဇီးယား သတင်းဌာနသို့ ပြောသည်။
သူမသေဆုံးမီ နှစ်ပတ်ခန့်အလို ဇူလိုင်လတွင် မိသားစုထံ ဖုန်းဆက်သောအခါမှသာ တစုံတခု မှားယွင်းနေကြောင်း မိသားစုက သတိထားမိသည်
သူနှင့်ညီအစ်မ တော်စပ်သူနှင့် စကားပြောသောအခါ မပိုင်က သူနေမကောင်းကြောင်းနှင့် သြဂုတ်လတွင် အိမ်ပြန်လာချင်ကြောင်း ပြောသည်။ သူနှင့်မောင်နှမတော်စပ်သူက ရွာနှင့် မိုင် ၆၂၀ ကျော်ဝေးသော ရန်ကုန်သို့လာပြီး သူ့ကို ခေါ်နိုင်၊ မခေါ်နိုင် မေးသည်။
သို့သော် ထိုစဉ်က အသက် ၃၂ နှစ်ရှိသော သူနှင့် မောင်နှမတော်စပ်သူ ကို ပေါစီယံမုန်း (Pau Sian Mung) သည် ၂၀၁၆ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လတွင် သူ၏အလောင်းကို ပြန်လည်ရယူရန် စင်ကာပူသို့ သွားရောက်ခဲ့ရသည်။
“ကျနော်တို့ရဲ့ ညီမကို အလုပ်ရှင်ရဲ့လက်မှာ ဆုံးရှုံးလိုက်ရတာဟာ နားမလည်နိုင်လောက်အောင် ခက်ခဲနာကျင်တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကျနော်တို့ မိသားစုကတော့ ကျူးလွန်သူတွေကို ခွင့်လွှတ်လိုက်ပါပြီ” ဟု ကက်သလစ် ဘုရားကျောင်းစေတနာ့ဝန်ထမ်း ပေါစီယံမုန်းက ထိုစဉ်က စင်ကာပူ မီဒီယာများကို ပြောကြားခဲ့သည်။
“ဥပဒေအတိုင်းပဲ ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်” ဟုလည်း ၎င်းကပြောသည်။
You Tube တွင်တင်သည့် ဗီဒီယိုများအရ ပေါစီယံမုန်းသည် သူ၏ ညီမ အလောင်းကို သယ်ဆောင်ပြီး ပြန်လာသောအခါ ရာနှင့်ချီသော ပူဆွေးနေသူများကို လမ်းများဘေးမှ သူ့ကို စောင့်မျှော်နေကြောင်း တွေ့ရသည်။ ထိုသူများသည် မပိုင် ပုံပါသည့် ပိုစတာများကို ကိုင်ထားပြီး သူ၏အခေါင်းကို ထိကိုင်ရန် ကြိုးစားကာ ထိန်းချုပ်မရအောင် ငိုကြွေးနေကြသည်။ တရားဟောဆရာတဦးက လူအုပ်ကို ဦးဆောင်ပြီး ဝတ်ပြုဆုတောင်းပေးသည်။
ဥပဒေလမ်းကြောင်းအတိုင်း
မပိုင် ခံစားရသည့် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုများကို သူသေဆုံးပြီး ငါးနှစ်အကြာ ဂိုင်ယာသီရိ၏ တရားခွင်အတွင်း ရှင်းရှင်းလင်းလင်း သိလာရသည်။
ပိန်ချုံးနေသည့် အိမ်အလုပ်သမကို ဆံပင်မှဆွဲကာ အရုပ်သဖွယ် လှုပ်ယမ်းပစ်သည့် ပုံများကို တရားရုံးတွင် ဖွင့်ပြသည်။
ဂိုင်ယာသီရိက မပိုင်ကို ရေအေးဖြင့်လောင်းချ၊ ရိုက်နှက် တွန်းထိုး ကန်ကြောက်ပြီး ကြမ်းပြင်တွင် လဲကျသောအခါ တက်နင်းသည့် ဗီဒီယိုများလည်း ပါဝင်သည်။
ဂိုင်ယာသီရိသည် အိမ်အလုပ်သမား မပိုင်ကို ပလပ်စတစ်ပုလင်းများ၊ သတ္တုယောက်ချိုများနှင့်လည်း ရိုက်နှက်ပြီး မပိုင်၏ လက်မောင်းကို အပူပေးထားသော သံချောင်းဖြင့် ဖိသည်။
ဂိုင်ယာသီရိက မပိုင်ကို ရေအေးဖြင့်လောင်းချ၊ ရိုက်နှက် တွန်းထိုး ကန်ကြောက်ပြီး ကြမ်းပြင်တွင် လဲကျသောအခါ တက်နင်းသည့် ဗီဒီယိုများလည်း ပါဝင်သည်။
မပိုင် စားသောက်ရသည့် အစားအသောက်များတွင် ရေစိမ်ထားသည့် ပေါင်မုန့်ချပ်၊ ရေခဲသေတ္တာမှ တိုက်ရိုက်ထုတ်ယူထားသည့် အစားအစာနှင့် ညဘက်တွင် ထမင်းအနည်းငယ်တို့သာ ပါဝင်သည်။
မသေမီ နာရီပိုင်းအလိုတွင် မပိုင်သည် ကန်ကြောက်ခြင်း၊ တက်နင်းခြင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ခံရသည်။ အကြိမ်ကြိမ် ဆံပင်ဆွဲပြီး လည်ပင်းညှစ်ခံရသည်။
သေမှုသေခင်း စစ်ဆေးမှုအရ သူ၏ ခန္ခာကိုယ်တွင် အမာရွတ် ၃၁ ခုနှင့် ပြင်ပဒဏ်ရာ ၄၇ ခု ရှိကြောင်း သိရသည်။
သူ့ကို အကြိမ်ကြိမ် လည်ပင်းညစ်သောကြောင့် ဦးနှောက်တွင် အောက်ဆီဂျင်ချို့တဲ့ပြီး သေဆုံးကြောင်း တွေ့ရသည်။
မပိုင် သေဆုံးရာတွင် အကြမ်းဖက်သည့် သဘောသဘာဝကြောင့် တနိုင်ငံလုံး တုန်လှုပ်ရသည်။
ထိုစဉ်က လူ့စွမ်းအားဝန်ကြီး ဂျိုးဆက်ဖင်း တီယို၊ ပြည်ထဲရေးနှင့် ဥပဒေဝန်ကြီး ကေ ရှန်မူဂမ်တို့က ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလတွင် ထိုအိမ်အကူလုပ်သမ၏ အလုပ်ရှင်ကို ထောင်မချမီ သူ၏လုပ်ရပ်များကို ရှုတ်ချကြသည်။
“သာမန်ပဲဖြစ်ပုံရတဲ့ လူတွေဟာ အရမ်းထူးခြားတဲ့ မကောင်းဆိုးရွားလည်း ဖြစ်နိုင်ပြီး မကောင်းဆိုးရွားကို တားဆီးဖို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာ မဏ္ဍိုင် နှစ်ခုရှိတယ်။ တခုက ပညာရေးဖြစ်တယ်။ ဒုတိယတခုက မကောင်းဆိုးရွားကို တားဆီးဖို့ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု လိုတယ်” ဟု ဝန်ကြီး ရှန်မူဂမ်က ပြောသည်။
“သာမန်ပဲဖြစ်ပုံရတဲ့ လူတွေဟာ အရမ်းထူးခြားတဲ့ မကောင်းဆိုးရွားလည်း ဖြစ်နိုင်ပြီး မကောင်းဆိုးရွားကို တားဆီးဖို့ လူ့အဖွဲ့အစည်းတိုင်းမှာ မဏ္ဍိုင် နှစ်ခုရှိတယ်။ တခုက ပညာရေးဖြစ်တယ်။ ဒုတိယတခုက မကောင်းဆိုးရွားကို တားဆီးဖို့ တရားဥပဒေစိုးမိုးမှု လိုတယ်”
“ဥပဒေ စည်းမျဉ်းကို ချိုးဖောက်တဲ့အခါ ဥပဒေက အင်ပြည့်အားပြည့်နဲ့လာတယ်” ဟုလည်း ၎င်းကပြောသည်။
ထိုအမှုသည် တုန်လှုပ်စရာကောင်းပြီး လုံးဝလက်ခံနိုင်ဖွယ် မရှိကြောင်း ဝန်ကြီး တီယိုက ပြောသည်။ “စင်ကာပူမှာ ပြည်ပ အိမ်အကူလုပ်သားတွေကို အခွင့်အရေးချိုးဖောက်ဖို့ နေရာမရှိဘူး။ ကျမတို့ နေထိုင်တာ ဒီလိုလူ့အဖွဲ့အစည်းမျိုး မဟုတ်ဘူး။ ပြည်ပ အိမ်အကူလုပ်သားတွေ ဒီမှာရှိနေတုန်း သူတို့ကို ကာကွယ်ဖို့ ကျမတို့ တတ်နိုင်တာလုပ်မယ်” ဟု ၎င်းကပြောသည်။
အကာအကွယ်များကို ချမှတ်ထားပေးသော်လည်း စင်ကာပူအနေဖြင့် ထိုသို့ဆိုးရွားသောဖြစ်ရပ်များ ထပ်မံ မဖြစ်ပေါ်စေရန် ကာကွယ်ရေးအတွက် ပိုမိုကောင်းစွာ လုပ်ကိုင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်းလည်း ဝန်ကြီး တီယိုက ပြောသည်။
Humanitarian Organisation for Migration Economics (Home) လူသားချင်းစာနာမှုအဖွဲ့မှ ဝါရင့်သုတေသနနှင့် အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ မန်နေဂျာ ဂျာယာ အန်နေး ကူးမားက “သူသေဆုံးမှုဖြစ်စေတဲ့ အခြေအနေ အသေးစိတ်တွေကို သိလာရတော့ လူ့အဖွဲ့အစည်း တရပ်အနေနဲ့ အိမ်အလုပ်သမားတွေကို ကာကွယ်ဖို့ လိုတယ်ဆိုတဲ့ ပြင်ထန်တဲ့ ခံစားချက်ကို ခံစားရတယ်” ဟု ပြောသည်။
အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုရပ်ဆိုင်းရန် ခြေလှမ်းများ
၂၀၂၁ ခုနှစ်နောက်ပိုင်းမှ စတင်ပြီး အိမ်အလုပ်သမားများကို ကာကွယ်ရန် အစီအမံအများအပြားကို လုပ်ဆောင်လာသည်။
ထိုအစီအမံများတွင် လူ့စွမ်းအားဝန်ကြီးဌာန အရာရှိများက နေအိမ်များကို ရှောင်တခင် သွားရောက်စစ်ဆေးခြင်း ပါဝင်ကြောင်း အဆိုပါဝန်ကြီးဌာန ပြောခွင့်ရသူတဦးက ပြောသည်။
အစိုးရသည် စင်ကာပူမှ အိမ်အကူလုပ်သားများ တလလျှင် အနည်းဆုံးတရက် အားလပ်ရပ်ပေးရန် လိုအပ်သောစည်းကမ်းချက်ကို မကြာသေးမီက လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုအားလပ်ရက်ကို အပိုလုပ်အားခဖြင့် လဲလှယ်ခွင့်လည်း မပေးပေ။
အစိုးရသည် စင်ကာပူမှ အိမ်အကူလုပ်သားများ တလလျှင် အနည်းဆုံးတရက် အားလပ်ရပ်ပေးရန် လိုအပ်သောစည်းကမ်းချက်ကို မကြာသေးမီက လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။ ထိုအားလပ်ရက်ကို အပိုလုပ်အားခဖြင့် လဲလှယ်ခွင့်လည်း မပေးပေ။
ဆရာဝန်များအနေဖြင့်လည်း ကျန်းမာရေး မစစ်ဆေးမနေရ စစ်ဆေးစဉ်အတွင်း ၎င်းတို့၏ ခန္ဓာကိုယ် အညွန်းကိန်းများ မှတ်တမ်းတင်ခြင်းနှင့် ရှင်းမပြနိုင်သော ဒဏ်ရာများကို စစ်ဆေးခြင်း အပါအဝင် ပိုမိုအသေးစိတ် စစ်ဆေးရမည် ဖြစ်သည်။ ထိုသို့စစ်ဆေးစဉ် ကာလအတွင်း အလုပ်ရှင်များ ရှိမနေရပေ။
သို့သော် ထိုအစီအစဉ်များသည် အချို့အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှုများကို ထောက်လှမ်းရာတွင် အာဏာပိုင်များကို အကူအညီပေးသော်လည်း အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှု၊ အကြမ်းဖက်မှုများ ဖြစ်ပွားနေဆဲဖြစ်ကြောင်း Straits Times သတင်းစာက တွေ့ဆုံခဲ့သည့် NGOs များက ပြောသည်။
မြန်မာမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သားများအတွက် အရေးပေါ် ဆက်သွယ်ရေးလမ်းကြောင်း ဖွင့်ထားသော NGO မှ ဦးတင်မောင်ဝင်းက သူသည် အိမ်အကူလုပ်သားများထံမှ အကူအညီတောင်းသည့် ဖုန်းခေါ်မှုများ နေ့စဉ် ရနေဆဲဖြစ်ကြောင်း ပြောသည်။
အချို့သောဖုန်းခေါ်ဆိုမှုများတွင် အလုပ်ရှင်များက လုံလောက်သော အစားအစာမကျွေးခြင်း၊ အလုပ်သမားများကို ဆူပူခြင်းတို့ပါဝင်ပြီး အချို့အလုပ်ရှင်များက အလုပ်သမားများ အလုပ်ရှင်သစ် ရှာခြင်းကို တားမြစ်ခြင်းတို့လည်း ပါဝင်သည်။
အလုပ်အကိုင် ပြောင်းလဲရန် အလုပ်သမား၏ တောင်းဆိုမှုကို လက်ရှိအလုပ်ရှင်က ခွင့်ပြုရန်လိုသည့် စည်းကမ်းချက်သည် အလုပ်ရှင်များဘက်သို့ ယိမ်းကြောင်း ဦးတင်မောင်ဝင်းနှင့် မစ္စ ကူမားက ပြောသည်။
မစ္စ ကူးမားက “တစုံတခု မှားယွင်းနေရင်တောင်မှ အိမ်အကူအလုပ်သမား အများအပြားဟာ ပင်ကိုယ်ကကို ကြောက်နေတယ်။ ဥပမာအားဖြင့် သူတို့ကို တရားမဝင် ခန့်ထားရင် သို့မဟုတ် အခွင့်အရေး ချိုးဖောက်မှု ဖြစ်လာရင်ပေါ့” ဟု ပြောသည်။
ပြဿနာ၏ အဓိကအချက်မှာ အိမ်အကူလုပ်၏ အခွင့်အရေးများကို လေးစားရန်နှင့် ၎င်းတို့ကို လူလိုဆက်ဆံရန် ဖြစ်ကြောင်း သူပြောသည်။
အိမ်အကူအလုပ်သမားများကို စင်ကာပူမှ အခြားလုပ်သားများနည်းတူ အခွင့်အရေးပေးခြင်းသည် အယူအဆများကို ပြောင်းလဲသွားစေမည်ဖြစ်ကြောင်း ၎င်းကပြောသည်။
ထိုသို့ လုပ်ဆောင်ရာတွင် တနေ့တာအတွင်း အများဆုံး အလုပ်ချိန်နာရီကို ကန့်သတ်ခြင်း ပါဝင်သင့်သည်။
“ကျမတို့လုပ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စတွေ နှစ်ပေါင်းများစွာအရကြည့်ရင် အိမ်အကူအလုပ်သမားတွေကို နှိမ်တဲ့စိတ်ဓာတ် ရှိတယ်။ မိသားစုကို၊ မိတ်ဆွေတွေကို၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်တွေကို ဆက်ဆံတဲ့ ဆက်ဆံရေးနဲ့ မထိုက်တန်တဲ့၊ လူလို့မထင်တဲ့ နှိမ်တဲ့စိတ်ဓာတ်ရှိတာ တွေ့ရတယ်” ဟု မစ္စ ကူးမားက ပြောသည်။
“ကျမတို့လုပ်ခဲ့တဲ့ကိစ္စတွေ နှစ်ပေါင်းများစွာအရကြည့်ရင် အိမ်အကူအလုပ်သမားတွေကို နှိမ်တဲ့စိတ်ဓာတ် ရှိတယ်။ မိသားစုကို၊ မိတ်ဆွေတွေကို၊ လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်တွေကို ဆက်ဆံတဲ့ ဆက်ဆံရေးနဲ့ မထိုက်တန်တဲ့၊ လူလို့မထင်တဲ့ နှိမ်တဲ့စိတ်ဓာတ်ရှိတာ တွေ့ရတယ်”
လူ့စွမ်းအားဝန်ကြီးဌာန၏ မိသားစုဝန်ဆောင်မှု အစီအစဉ်အရ ကုမ္ပဏီများသည် အလုပ်လုပ်သော နေအိမ်တွင် နေရန်မလိုဘဲ သန့်ရှင်းရေးနှင့် ဈေးဝယ်ခြင်း အပါအဝင် အိမ်အလုပ်ဝန်ဆောင်မှုပေးရန် ပြည်ပအလုပ်သမားများကို ခန့်အပ်နိုင်သည်။
ယခုအခါ အိမ်ပေါင်း ၂၁,၀၀၀ ကို ထိုဝန်ဆောင်မှုပေးနေသည့် ကုမ္ပဏီပေါင်း ၁၄၀ ခန့် ရှိသည်။
ထိုသို့လုပ်ခြင်းကြောင့် ကမ္ဘောဒီးယား၊ အိန္ဒိယ၊ မြန်မာ၊ သီရိလင်္ကာနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံများမှ အလုပ်သမားများသည် မိသားစု အများအပြားထံတွင် အချိန်ပိုင်း အလုပ်လုပ်နိုင်ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် ၎င်းတို့ အလုပ်လုပ်သောအိမ်တွင် နေထိုင်ရန် မလိုပေ။
ကုမ္ပဏီများသည် သန့်ရှင်းရေးအတွက် တနာရီလျှင် ဒေါ်လာ ၂၀ မှ ၃၀ ကြား ယူကြသည်။ ဝန်ဆောင်မှုများတွင် အခြေခံ ကလေးထိန်းခြင်းနှင့် လူကြီးသူမများကို စောင့်ရှောက်ခြင်း ဝန်ဆောင်မှုကိုလည်း ရှေ့ပြေးစမ်းသပ်မှု လုပ်ဆောင်နေသည်။
ပြင်ပတွင်နေထိုင်ခွင့်ကို စင်ကာပူမှ ရွှေ့ပြောင်းလုပ်သား ၂၆၈,၅၀၀ လုံးအတွက် လုပ်ဆောင်ပေးသင့်ပြီး အခြား အိမ်အလုပ်သမားများနှင့်အတူ နေရာငှားခွင့်ပြုသင့်သည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း မစ္စ ကူးမားက ပြောသည်။
ထိုသို့လုပ်ဆောင်ရာတွင် အလုပ်ရှင်များသည် အိမ်အလုပ်သမားများ နေရာထိုင်ခင်း ငှားရမ်းခ တတ်နိုင်စေရန် လုပ်အားခ ပိုပေးရမည်ဖြစ်ကြောင်း မစ္စ ကူးမားက ပြောသော်လည်း ထိုသို့ပေးရခြင်းသည် စင်ကာပူတွင် အိမ်အကူများကို အကြမ်းဖက်မှု ရပ်ဆိုင်းရန် ပေးဆပ်ရသည့်တန်ဖိုးဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ပြောသည်။
“ကျမတို့ ချမှတ်ထားတဲ့ အစီအမံအများအပြားက သူတို့ အကူအညီတောင်းရမယ့် နေရာပေးပေမယ့် အဲဒီအစီအမံတွေက အချိန် လုံလုံလောက်လောက် မမီဘူး။ တခါတခါကျတော့ အိမ်အလုပ်သမားက သူတို့ ဘာဖြစ်မယ်ဆိုတာ မသိတော့ အဲဒီ အကူအညီကိုယူဖို့ ကြောက်နေတယ်” ဟု သူကပြောသည်။
မပိုင် ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်ခံရပြီး သေဆုံးခြင်းနှင့်ပတ်သက်၍ မစ္စ ကူးမားက “ကျမတို့ ဥပဒေတွေ ပိုကောင်းလာစေဖို့ ကြေကွဲရာတွေဖြစ်ဖို့ မလိုအပ်သင့်ဘူး” ဟုလည်း ပြောသည်။
“ဟာကွက်တွေ ဘယ်မှာရှိတယ်ဆိုတာကို ကျမတို့သိသင့်ပြီး အဲဒီဟာကွက်တွေကို အကောင်းဆုံး ပိတ်ဆို့သင့်တယ်” ဟု မစ္စ ကူးမားက ပြောသည်။
(Straits Times ပါ Jean Lau ၏ True Crimes of Asia: Myanmar domestic worker’s death sparks reform in worker protection but gaps still exist ကို ဘာသာပြန်သည်။)
You may also like these stories:
စင်ကာပူတွင် မြန်မာအိမ်အကူ သတ်မှု ထောင်ဒဏ်နှစ် ၃၀ အယူခံကို ပယ်ချ
မြန်မာအိမ်အကူကို နှိပ်စက်သည့် စင်ကာပူ အမျိုးသမီး ထောင် ၃နှစ်ချမှတ် ခံရ
နိုင်ငံခြား အိမ်အကူ လုပ်ခွင့် တားမြစ်ထားခြင်းက အမျိုးသမီးများကို အန္တရာယ် ပိုကြုံတွေ့စေ
မြန်မာ အမျိုးသမီးများ စင်ကာပူတွင် အိမ်အကူများ အဖြစ် တရားမဝင် လုပ်ကိုင်နေရ
ရွှေ့ပြောင်းအိမ်အကူ မိန်းကလေးတွေကို ဘယ်လို အကာအကွယ် ပေးမှာလဲ
