အမေရိကန်ဒေါ်လာဈေး တက်ခြင်း၊ ဆေးဝါးတင်သွင်းရန် ခွင့်ပြုချက်ရဖို့ မလွယ်ကူခြင်းကြောင့် အိမ်သုံးဆေးမှ အစ ဆီးချို၊ နှလုံး၊ သွေးတိုး၊ အာရုံကြောနှင့် သက်ဆိုင်သည့် နာတာရှည်ရောဂါများ အတွက် ဆေးဝါးများ ဈေးကွက်တွင်း ရှားပါးနေပြီး ပြတ်လပ်၍ ဈေးလည်း အဆမတန်မြင့်နေသည်။
ထို့အတွက် နာတာရှည် ဝေဒနာရှင်များသည် ပုံမှန်သုံးစွနေကျ ဆေးဝါးများ ပြတ်နေသဖြင့် အာနိသင်တူ၊ ဓာတုပစ္စည်း ပါဝင်မှု တူသော “အလားတူဆေး” ဟု နာမပြုသည့် အခြားအမှတ်တံဆိပ်ဆေးများကို အစားထိုး သုံးစွဲနေရသည်။
ရန်ကုန်မြို့ ဆေးဝါးပစ္စည်းမျိုးစုံ ဖြန့်ဖြူးသည့် ရွှေပြည့်စုံဈေးမှ ရောင်းချသူတဦးက“ဆေးဈေးကွက်က ပစ္စည်းပေါရင် ပုံမှန်ဈေး နဲ့ရပြီး ပစ္စည်းပြတ်ပြီဆိုရင် ဈေးက နေ့ချင်းညချင်း ကြီးတာ။ အခုတလော အာရုံကြောဆေးတွေ၊ တက်တဲ့ရောဂါအတွက် ဆေးတွေက ပြတ်တယ်။ စင်းဒိုပါ ( Syndopa) ဆိုရင် အကြီးအကျယ် ပြတ်တယ်၊ အာရုံကြောသမားတွေ မသောက်လို့ မရ တဲ့ဆေး၊ ဒါမျိုးတွေဆို တော်တော်ပြတ်တယ်။ ဈေးတွေလည်း အရမ်းတက်တယ်။ ပထမတခေါက်မှာ တကတ် ၅၀ လောက် တက်ရင် နောက်တခေါက်ဆို ၁၀၀ လောက်တက်တဲ့ အထိပဲ”ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ဈေးကွက်အတွင်း ပစ္စည်းပြတ်ပါက နေ့ချင်းညချင်းဆိုသလို ဈေးတက်သည့်အပြင် ယခုရက်ပိုင်း ၁ ဒေါ်လာ ကျပ် ၃၈၀၀ ကျော်အထိ မြင့်တက်လာသောကြောင့် တချို့ တင်သွင်းသူများက ပစ္စည်းကို ထိန်းရောင်းနေကြသဖြင့် ဆေးအချို့မှာ ရှားပါးနေခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရသည်။
တခြားသော ဆေးကုန်သည်တဦးကလည်း“ဒေါ်လာဈေးက ရက်ပိုင်းအတွင်း ၁ ဒေါ်လာ ၁၀၀ ကျော်လောက်တက်လာတော့ ဈေးတွေကလည်း တက်တာပေါ့။ တင်သွင်းတဲ့သူကလည်း နောက်ဝင်တဲ့ဆေးက အမြင့်ဈေးနဲ့ဆို မကိုက်ဘူးလေ။ အဲဒီ တော့ ထိန်းရောင်းတာတွေလည်းပါတယ်။ ဈေးတွေကတော့ တက်နေတာပဲ။ နောက်တခုကတော့ လိုင်စင်ပိုင်းမှာ ကြန့်ကြာတာတွေရှိတယ်”ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
အိမ်သုံးဆေးဝါးများနှင့် နာတာရှည်ရောဂါသည်များ သုံးစွဲရသည့် ဆေးဝါးများ၊ ဆီးချိုဝေဒနာရှင်များအတွက် အသုံးပြု ရသော အင်ဆူလင်ထိုးဆေးအပါအဝင် ပဋိဇီဝ ဆေးဝါးများ ရှားပါးပြတ်လပ်နေကြောင်း၊ ဆေးဈေးနှုန်းများမှာ အမျိုးအစား ပေါ်မူတည်၍ ယမန်နှစ်ကထက် ၂ ဆ မှ ၃ ဆခန့်ထိ မြင့်တက်လာကြောင်း ဆေးအရောင်းဆိုင်များမှ သိရသည်။
ရန်ကုန်မြို့နေ အိမ်ရှင်မတဦးက “အခုက ဆေးဈေးတွေက အရမ်းတက်တယ်။ တက်တဲ့အပြင် တချို့ ဆေးတွေဆို လိုချင်လို့ သွားဝယ်ရင် ဝယ်မရဘူး။ အိမ်သုံးဖျားနာကိုက်ခဲ ဆေးဖြစ်တဲ့ ကုလားလေးကောင်(အရပ်အခေါ်) Mixagrip ဆိုရင် အရင်က ၆ လုံးတကတ် ၇၀၀ ကနေ အခု ၁၅၀၀ ကျပ် ဖြစ်နေပြီ။ အစစအရာရာတက်ပြီး လုပ်အားခကျတော့ မတက်တော့ ရောဂါ ဖြစ်ရင် ဒီနိုင်ငံမှာ အသေခံရမယ့် ဘဝတွေပဲ”ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ယခင်က ဆေးနှင့်ဆေးပစ္စည်း တင်သွင်းခွင့်ပါမစ်အား စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနသို့ တင်ပြရသော် လည်း အာဏာသိမ်းပြီးနောက်ပိုင်း ၂၀၂၂ခု ဧပြီမှစ၍ စစ်ကောင်စီဥက္ကဋ္ဌရုံး၌ ဖွင့်လှစ်ထားသော နိုင်ငံခြားသုံးငွေ ကြီးကြပ်မူ ကော်မတီကို သွင်းကုန်ပါမစ်တင်ပြရပြီး ခွင့်ပြုမိန့်ချမပေးသည့်အတွက် ပါမစ်ရရန် ကြန့်ကြာနေရကြောင်း ဆေးဝါး တင် သွင်း ဖြန့်ဖြူးသော လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။
ဆေးတင်သွင်းရန် ရှေးဦးစွာ နိုင်ငံခြားသုံးငွေ ကြီးကြပ်မှုကော်မတီသို့ တင်ပြပြီး ခွင့်ပြုချက်ရမှသာ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ စီးပွားကူးသန်း၊ အကောက်ခွန်သို့ အဆင့်ဆင့် ခွင့်ပြုချက်တောင်းခံရသဖြင့် လိုင်စင် တစောင်ရရန် လနှင့်ချီ ကြာမြင့်သည့် အနေအထားဖြစ်ကြောင်း သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင်များက ပြောသည်။
သွင်းကုန်လုပ်ငန်းရှင် တဦးက “တလမှာ လိုင်စင်က ၂ ခုလောက်ပဲ ကျတယ်။ အဝင်/အထွက် ငွေကြေးတွေကို စိစစ်ရတဲ့ အတွက်လို့တော့ပြောတယ်။ ဘယ်လိုမှ အဆင်မပြေဘူး။ ဒါက သွင်းကုန်ပစ္စည်းတိုင်းကို လုပ်နေတာ”ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ယင်းသို့ ပင်လယ်ရေကြောင်းမှ ဆေးဝါးတင်သွင်းသူများအတွက် သွင်းကုန်လိုင်စင်ရရန် ကြန့်ကြာနေသလို နယ်စပ်မှ တင်သွင်းပါကလည်း လတ်တလော တိုက်ပွဲများကြောင့် နယ်စပ်ဂိတ်များ ပိတ်နေ၍ တင်သွင်းရန် အခက်အခဲများ ရှိနေ ကြောင်း ကုန်သည်များက ဆိုသည်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဆေးဝါး ၈၅ ရာခိုင်နှုန်းကို ပြည်ပမှ တင်သွင်းနေရခြင်းဖြစ်ကာ ကျန် ၁၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ကို ပြည်တွင်းတွင် ထုတ်လုပ်နေပြီး တရုတ်၊ အိန္ဒိယ၊ ဘင်္ဂလားဒေရှ့်၊ ပါကစ္စတန်၊ ထိုင်း အစရှိသည့် နိုင်ငံများမှ အဓိကတင်သွင်းနေကြောင်း မြန်မာနိုင်ငံ ဆေးနှင့် ဆေးပစ္စည်းလုပ်ငန်းရှင်များအသင်းမှ သိရသည်။
You may also like these stories:
ဆေးဝါးတင်သွင်းခွင့် ပါမစ်များ ဆိုင်းငံ့ထား
ဆန်နှင့် စားသောက်ကုန်၊ ဆေးဝါးဈေးနှုန်းများ ထပ်တက်လာ
နာမည်ကြီး ရွှေဆိုင်တချို့ လုပ်ငန်း ယာယီ ရပ်နားခံရ