နိုင်ငံစီးပွားရေး ကျဆင်းလာခြင်း၊ လျှပ်စစ် မီးမမှန်ခြင်းနှင့် စက်သုံးဆီအလုံအလောက် ဝယ်ယူရန် အခက်အခဲများ ရှိလာ ပြီးနောက် ပြည်တွင်းစက်မှုဇုန်လုပ်ငန်းများ ပုံမှန် မလည်ပတ်နိုင်၍ အလုပ်သမားများ၏ လုပ်ခလစာဝင်ငွေများပါ ကျဆင်း လာကြောင်း စက်ရုံအလုပ်သမားများထံမှ သိရသည်။
လက်ရှိအချိန်တွင် စက်ရုံအလုပ်ရုံများသည် အမှာစာရရှိမှု လျော့နည်းခြင်းကြောင့် အလုပ်သမားများကို အချိန်ပို မခေါ် ယူနိုင်တော့သလို တချို့သော စက်ရုံအလုပ်ရုံများသည် ပြီးခဲ့သည့် နိုဝင်ဘာက စတင်သော အခြေခံလုပ်ခလစာ အပို ထောက်ပံ့ကြေး ကျပ် ၁၀၀၀ ကိုပင် မပေးတော့ကြောင်း ရန်ကုန်မြို့ လှိုင်သာယာမြို့နယ်ရှိ အထည်ချုပ်ဝန်ထမ်းတဦးက ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
၎င်းက “အခုဆိုရင် ကျနော်တို့ကို ဒေးကြေး (တရက်လုပ်ခ) ကို အပြည့် မပေးတော့ဘဲ ကျပ် ၃၀၀၀ ပဲ ပေးတယ်။ အဲဒီတော့ အလုပ်သမားတွေက အဝင်အထွက်တွေ အရမ်း များနေတယ်” ဟု ပြောဆိုသည်။
ယခင်က အလုပ်သမားများသည် နေ့စဉ် အလုပ်အချိန်ပို ၂ နာရီအထိ အလုပ်ဆင်းရပြီး အချိန်ပိုကြေးများ ရခဲ့သော်လည်း ယခုတွင်မူ အချိန်ပို လုံးဝမပေးတော့သည့် စက်ရုံများရှိလာသလို တချို့သော စက်ရုံများမှာ တလလုံး၌ သီတင်းပတ် ၁ ပတ်ခန့်သာ အချိန်ပို ခေါ်ယူတော့ကြောင်း သိရသည်။
စက်မှုဇုန်များတွင် လျှပ်စစ်မီးရရှိမှုသည် ပြီးခဲ့သော ရက်ပိုင်းများမှ တရက်လျှင် ပျမ်းမျှ ၂ နာရီခွဲဝန်းကျင်သာ ရရှိပြီး စက်သုံးဆီမှာလည်း ငွေမပေးချေနိုင်၍ ရမည့်အချိန်ထက် ကျော်လွန်သည်အထိမရသဖြင့် စက်မှုဇုန်လုပ်ငန်းတချို့မှာ အချိန်ပိုင်း ယာယီအလုပ် ရပ်နားထားရသည်များရှိလာကြောင်း လုပ်ငန်းရှင်များထံမှ သိရသည်။
မြန်မာတနိုင်ငံလုံး၏ စက်မှုဇုန် ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ရန်ကုန်မြို့တွင်ရှိပြီး ဇုန်စုစုပေါင်း ၂၉ ဇုန်ရှိကာ၊ ဇုန်တခုလျှင် အလုပ် လုပ် ကိုင်နေသည့် စက်ရုံပေါင်း ရာနှင့်ချီရှိသောကြောင့် စုစုပေါင်း စက်ရုံ ထောင်နှင့်ချီရှိသဖြင့် စက်သုံးဆီ မရရှိပါက လုပ်ငန်း လည်ပတ်မှုများ ရပ်ဆိုင်းနိုင်သလို လုပ်သားများအတွက်လည်း အလုပ်အကိုင်များ ထိခိုက်လာနိုင်သည်။
အထည်ချုပ်လုပ်သား ကိုသဲမောင်က “အချိန်ပိုတွေဘာတွေ ပုံမှန်ဆင်းရတုန်းကဆိုရင် တလကို လစာက ၃ သိန်းကျော် လောက်အထိ ရကြတယ်။ အခုကျတော့ လစာက ၂ သိန်း ၄ သောင်းလောက်ပဲ ရတော့တယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
ထိုသို့ ဝင်ငွေကျဆင်းလာခြင်းနှင့် လက်ရှိ ကုန်ဈေးနှုန်းကြီးမြင့်မှုကြားတွင် အလုပ်သမားများ၏ စားဝတ်နေရေးအတွက် အခက်အခဲများစွာ ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ အလုပ်ထွက်ရန်သာ ပြင်ဆင်နေကြကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
၎င်းက ဆက်လက်၍ “အလုပ်သမားတွေအတွက်က အခက်အခဲတွေက အများကြီးဖြစ်နေတာ။ တကယ်ဆိုရင် အခု ပေး ထားတဲ့ ကျပ် ၅၈၀၀ ဆိုတာကလည်း လောက်မှ မလောက်တာ။ အခုချိန်က တရက်လုပ်ခလစာက ကျပ် ၁၀၀၀၀ လောက်ရမှပဲ အဆင်ပြေနိုင်မှာ” ဟု ပြောသည်။
၂၀၂၃ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလအတွင်း ဝန်ထမ်း ရာနှင့်ချီ အလုပ်ခန့်ထားသော အထည်ချုပ် လုပ်ငန်းအပါအဝင် လက်ခစား စနစ်ဖြင့် ချုပ်လုပ်သော (CMP) စက်ရုံ ၇ ရုံခန့် ပိတ်သိမ်းခဲ့ရပြီး ယာယီ ရပ်နားသော စက်ရုံများလည်းရှိကြောင်း အလုပ်သမားအရေး ဆောင်ရွက်သူများထံက သိရသည်။
စက်ရုံများ ပိတ်သိမ်းရသည့် အကြောင်းအရင်းများမှာ အမှာစာ (အော်ဒါ) ရရှိမှု နည်းပါးခြင်း၊ လျှပ်စစ်မီး မရရှိခြင်း၊ စက်သုံး ဆီ ပြတ်လပ်မှု၊ ကုန်ကြမ်းရရှိမှု ခက်ခဲခြင်းနှင့် အလုပ်သမားပြဿနာ အစရှိသည်တို့ကြောင့်ဖြစ်ပြီး ယာယီရပ်နားထားသည့် စက်ရုံများလည်း ရှိသည်။
အလုပ်သမားအရေး ကူညီပေးနေသည့် သွေးစည်း ညီညွတ်သော သမဂ္ဂများ အဖွဲ့ချုပ် (STUM) မှ တာဝန်ရှိသူတဦးက “ စက်ရုံတွေက ပိတ်တာတွေလည်း ရှိတယ်၊ နားမယ်လို့ ကြားတဲ့ ရုံတွေလည်း ရှိတယ်။ တရုံနဲ့ တရုံ မတူကြဘူး၊ အော်ဒါရှိ နေတာနဲ့ မရှိတာပေါ့။ တချို့စက်ရုံတွေဆိုရင် ညလုံးပေါက် အချိန်ပိုဆင်းခိုင်းလို့ မဆင်းနိုင်ကြတာတွေလည်း ရှိတယ်။ တချို့ကလည်း အော်ဒါနည်းလို့ အချိန်ပို မခေါ်နိုင်တာတွေလည်း ရှိတယ်” ဟု ဧရာဝတီသို့ ပြောသည်။
လတ်တလောတွင် တချို့သော စက်ရုံများသည် အနည်းဆုံးလုပ်ခလစာ ထပ်တိုးငွေ ကျပ် ၁၀၀၀ ကို အလုပ်သမားများအား အပြည့်အဝ မပေးခြင်းများရှိ၍ အလုပ်သမားဝန်ကြီးဌာနသို့ တိုင်ကြားပြီး ပြန်လည်ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်ပေးမှုများလည်း ရှိခဲ့ကြောင်း ၎င်းက ဆိုသည်။
ပြည်တွင်းရှိ အထည်ချုပ်အပါအဝင် လက်ခစား (CMP) လုပ်ငန်းများသည် လျှပ်စစ်မီးမမှန်ခြင်းကြောင့် လုပ်ငန်းကုန်ကျ စရိတ် ပိုမိုမြင့်တက်လာနေသလို အဆိုပါအကြောင်းအရင်းများကြောင့် လုပ်ငန်းများ ယာယီရပ်နားခြင်းနှင့် ပိတ်သိမ်း သည့်စက်ရုံအရေအတွက်လည်း များလာပြီး ပြည်တွင်း အလုပ်လက်မဲ့လူဦးရေသည် ပိုမိုမြင့်တက်လာဖွယ်ရှိကြောင်း သိရသည်။ ။
You may also like these stories:
နှစ်ကုန်၌ အထည်ချုပ်အပါအဝင် CMP လုပ်ငန်း ၇ ခုခန့် ပိတ်သိမ်း
မြန်မာ့အထည်ချုပ်လုပ်ငန်းများ ရှေ့ရေး မသေချာ
အပိုကြေး ကျပ် ၁၀၀၀ တိုးသော်လည်း စက်ရုံဝန်ထမ်းများအတွက် အပြောင်းအလဲမဖြစ်
